Türlerin yok olmasına potansiyel

-
Aa
+
a
a
a

Akdeniz'in ortalama yüzey suyu sıcaklığının daha önce hiç görülmemiş bir seviye olması ile deniz yaşamı ciddi şekilde etkilendi.

Gezegenin Geleceği: 08 Ağustos 2023
 

Gezegenin Geleceği: 08 Ağustos 2023

podcast servisi: iTunes / RSS

Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV), Akdeniz'in ortalama yüzey suyu sıcaklığının daha önce hiç görülmemiş bir seviye olan 28,4 dereceye çıktığını duyurdu. Bu durumun deniz yaşamını ciddi şekilde etkileyerek, türlerin yok olmasına neden olabileceği uyarısı yapıldı. Akdeniz’de geçen hafta ortalama yüzey sıcaklığının tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 28,4 dereceye ulaştığı açıklandı. Tüm zamanların rekoru olarak gösterilen bu ölçüme yönelik TÜDAV ve European Greens uyarıda bulundu. Geçen hafta yapılan ölçümlere ilişkin TÜDAV’dan yapılan açıklamada, “Akdeniz’in ortalama yüzey suyu sıcaklığı daha önce hiç görülmemiş bir seviye olan 28,4 dereceye çıktı. Bu durum, deniz yaşamını ciddi şekilde etkileyerek türlerin yok olmasına potansiyel olarak yol açabilir,” denildi.

25 hektarlık alandaki binlerce zeytinlik kesilme tehdidi ile karşı karşıya

Aydın’ın Efeler ilçesinin Dalama Mahallesi kırsalında kömür ocağı açmak için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na başvuru var. Geçmişe dönecek olursak Karaman‘ın Ermenek ilçesinde 28 Ekim 2014’te 18 işçinin hayatını kaybetmişti. Başvuran katliamın yaşandığı maden ocağının ortaklarından biri, ‘tali kusurlu’ görülerek beraat etmişti. Artı Gerçek‘in aktardığına göre, Bakanlığın Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) süreci başlattığı proje kapsamında şirket, 835,30 hektar büyüklüğe sahip ruhsat sahasının 24,93 hektarında kömür çıkarmak istiyor. Yakın zamanda ÇED Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle, kazı ve döküm alanı 25 hektarın üzerindeki açık ocak işletmeleri ÇED sürecine tabi tutuluyor. Şirketler ise genellikle projelerini 25 hektarın altında tutarak bakanlıktan ‘ÇED gerekli değildir’ kararı alma yoluna gidiyor. Proje Çevre Düzeni Planı’nda ‘Orman ve Tarım alanı’ olarak yer alıyor. Arazinin bir kısmı orman alanı, diğer kısmı ise tapulu arazilerden oluşuyor. Ocağın açılmak istendiği alan, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Parsel Sorgu Uygulaması’nda ise zeytinlik olarak kayıtlı. 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunu’na göre söz konusu projeye izin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın izin vermemesi gerekiyor. Proje hayata geçerse, 25 hektarlık alandaki binlerce zeytinlik kesilme tehdidi ile karşı karşıya kalacak. Çevredeki zeytinler de madencilik faaliyetinden olumsuz etkilenecek.

“Biz mücadeleden vazgeçmiyoruz, Akbelen Ormanı'nı koruyoruz”

Cumhuriyet’ten Şeyda Öztür ve İrem Karakaş’ın haberine göre, Muğla’nın Milas ilçesindeki Akbelen Ormanı’nda mücadele devam ediyor. Akbelen Ormanı için İkizköy Çevre Komitesi tarafından Türkiye'deki tüm yaşam savunucularına çağrı yapıldı. Cumhuriyet’in bölgeden aktardığına göre, düzenlenen büyük buluşma için ülkenin her yerinden yaşam savunucuları ve aktivistler bölgeye geldi. Muğla'nın Milas ilçesinde Akbelen Ormanı'ndaki ağaçların kesilmesini protesto etmek üzere ‘Büyük Buluşma’ya katılmak için İzmir'den Muğla'ya yola çıkan yurttaşlar, Milas'a 50 kilometre kala ve Milas'a girdikten sonra üç çevirme noktasında durduruldu. Milas'a girerken jandarmanın kontrol noktasından geçen yurttaşlar duruma tepki gösterdi. Ormanda eylem için bir araya gelen yurttaşlar, "Yurdunu, suyunu, ormanlarını seven buraya gelsin. Biz mücadeleden vazgeçmiyoruz, Akbelen Ormanı'nı koruyoruz," dediler.

Deniz yüzeyi sıcaklığı, ortalamanın çok üzerinde

BBC’de yer alan habere göre, iklim değişikliğinin etkisiyle ısınan okyanuslarda su sıcaklığı şu ana kadar kayda geçen en yüksek düzeyine çıktı. Sulardaki ısının bu kadar yükselmesi, gezegenin sağlığı açısından çok vahim sonuçlara yol açıyor. Avrupa Birliği'nin (AB) iklim değişikliğini izleyen kuruluşu Copernicus, bu hafta günlük ortalama deniz yüzeyi sıcaklığının 2016 yılının aynı dönemindeki son rekoru aştığını duyurdu. Deniz yüzeyi sıcaklığı, yılın bu döneminin ortalamasının çok üzerinde 20,96 dereceye kadar çıktı. İklim dengesi açısından hayati öneme sahip olan okyanuslar, sıcaklığı emiyor, Dünya'nın oksijeninin yarısını üretiyor ve düzenli hava hareketlerini oluşturuyorlar. Suların ısısının artması aynı zamanda buzulların eriyerek okyanuslara karışması ve deniz seviyelerinin yükselmesini de hızlandırabilir. Isınan okyanuslar ve sıcak hava dalgaları, deniz canlılarının, örneğin balıklar ve balinalar gibi türlerin soğuk su arayışıyla göçmesine, bu da beslenme zincirinin bozulmasına yol açıyor. Uzmanlar bu nedenle sulardaki balık sayısının azalabileceği uyarısında bulunuyor. Suların ısınmasının bir başka sonucu da köpek balıkları gibi türlerin değişimden huzursuz olarak saldırganlaşması.

Zap suyu tahrip oluyor

Hakkari’de bulunan Zap suyundan çamur akmaya başladı. Daha önce üzerindeki barajlar ve HES’ler nedeniyle debisi düşen Zap suyunun, kirli akmasındaki nedenlerinden birinin vadi içindeki kum ocaklarının faaliyetleri olduğu belirtiliyor. Zap suyunda geçtiğimiz günlerde toplu balık ölümleri de yaşanmıştı. Van’ın Başkale ilçesi ile Hakkari-Yüksekova sınırının kesiştiği noktadan başlayıp Irak topraklarına kadar uzanan, yaklaşık 150 kilometre uzunluğundaki vadi boyunca akan Zap suyu, son yıllarda üzerinde kurulan baraj ve kum ocaklarının faaliyetleri sonucu tahrip oluyor. Vadi üzerinde birçok baraj bulunurken, yeni barajların yapım süreci ise devam ediyor. Doğanlı ve Çukurca barajları bunlardan birkaçı. Üzerinde rafting gibi sporların sık sık yapıldığı Zap suyunun yüz yüze bırakıldığı debi sorunu, bölgedeki tarımsal faaliyetleri de olumsuz etkiliyor. Zap suyunu tehdit eden bir başka etmen ise, her geçen gün sayısı artan kum ocakları ve HES’ler. Kirliliğin gözler önüne serildiği görseller paylaşan yaşam savunucuları ve kent sakinleri, kirlilik kaynağının araştırılmasını talep etti